NIK: bariery w rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała raport, w którym przeanalizowała działania polskiej administracji na rzecz rozwoju energetyki wiatrowej. Wnioski nie napawają optymizmem - bariery prawne, administracyjne i legislacyjne sprawiają, że Polska nie wykorzystuje swojego potencjału w zakresie odnawialnych źródeł energii.

Energetyka wiatrowa to kluczowy element transformacji energetycznej. Przy rosnących cenach prądu i unijnych zobowiązaniach klimatycznych rozwój farm wiatrowych jest niezbędny, by zapewnić bezpieczeństwo energetyczne i ograniczyć zależność od węgla.

Najważniejsze problemy wskazane w raporcie NIK

Według kontroli, Ministerstwo Klimatu i Środowiska oraz inne instytucje podjęły pewne działania, ale nie były one wystarczające. NIK wskazała na kilka kluczowych barier:

• Opóźnienia legislacyjne - transpozycja unijnej dyrektywy RED II została wdrożona z ponad trzyletnim opóźnieniem, a RED III wciąż nie została w pełni zaimplementowana.
• Brak aktualnych dokumentów strategicznych - Polska nie zaktualizowała na czas Polityki Energetycznej do 2040 r. (PEP2040) ani Krajowego planu na rzecz energii i klimatu (KPEiK).
• Zmiana przepisów dotyczących odległości turbin - nowelizacja ustawy z 2023 r. ustaliła minimalną odległość od zabudowań mieszkalnych na 700 m, zamiast wcześniej planowanych 500 m. Zdaniem NIK ta różnica niemal dwukrotnie zmniejsza dostępny teren pod lądowe farmy wiatrowe.
• Brak skutecznego mapowania potencjału energetyki wiatrowej - ministerstwo nie przygotowało rzetelnych analiz wyznaczających najlepsze lokalizacje dla inwestycji.
• Opóźnienia w procedurach i planach przestrzennych - m.in. brak przyjęcia planów zagospodarowania obszarów morskich, co spowalnia rozwój energetyki wiatrowej na Bałtyku.

Potencjał morskiej energetyki wiatrowej

Raport podkreśla, że największe perspektywy rozwoju stoją przed morską energetyką wiatrową. Do 2050 r. Polska może osiągnąć moc zainstalowaną na poziomie 28 GW - to ponad jedna trzecia potencjału całego Morza Bałtyckiego. Jednak bez przyspieszenia procedur i stabilnych przepisów realizacja tego planu stoi pod dużym znakiem zapytania.

Praktyczne narzędzie dla mieszkańców i inwestorów

Kwestia minimalnych odległości turbin wiatrowych od zabudowań to temat, który budzi ogromne emocje. Aby łatwiej zobaczyć, jakie są faktyczne zasięgi wiatraków, w Geoportalu Na Mapie udostępniono interaktywne mapy. Pokazują one obszary w promieniu 500 m i 700 m od istniejących turbin oraz istniejących zabudowań, co pozwala na własne oczy zobaczyć, jak zmieniają się możliwości lokalizacji w zależności od obowiązujących regulacji.

👉 Zobacz mapę zasięgu wiatraków w Geoportalu Na Mapie

Wnioski

Raport NIK jasno pokazuje, że bez usunięcia barier prawnych i administracyjnych Polska nie zrealizuje w pełni potencjału energetyki wiatrowej. A to z kolei może oznaczać problem z osiągnięciem celów klimatycznych i zapewnieniem tańszej energii dla obywateli.

Energetyka wiatrowa - zarówno lądowa, jak i morska - potrzebuje stabilnych regulacji, szybkich procedur i strategicznego planowania. A mieszkańcy i inwestorzy, dzięki prostym narzędziom takim jak mapa w Geoportalu Na Mapie, mogą dziś lepiej zrozumieć skutki wprowadzanych zmian i świadomie podejmować decyzje dotyczące przyszłości przestrzeni, w której żyją.